满语/第20节课 - 选读 8

Dialogue

1. suweni bade hvcin bio? akvn?
2. meni tubai hvcin ubai hvcin i adali akv, ubai hvcin gemu feise i sahahangge labdu, umse micihiyan ningge xumin ici juwe da bi, meni tubai hvcin gemu wehe i sahahangge, umesi xumin ningge okini juwe da de isinarakv, manggai oci nadan jakvn juxuru sumin.
3. meni bade muke juweme ohode, yooni hehesi fengse be uju de hukxefi, meimeni muke faidara hoto de narhvn futa hvwaitafi, ubai muke tatara adali muke be tatambi.
4. adarame tuttu ni?
5. julgeci uthai uttu kai.
6. si ere morin be kutuleme amafi, geli gvwa be kutuleme gajifi mele.
7. gemu meleme wajiha.
8. ara enteke farhvn nade aibbide hamtame genembi?
9. muse amargi alin genefi hamtaci antaka?
10. bi morin be jafafi bisire si gene.
11. bi taka hamtarakv, si jugvn i dalbade ume hamtara, cimari gvwa niyalma sabuha de toorahv.
12. muse emu niyalma juwede kutuleme gamafi teng seme hvwaitaki.
13. ere huju hvwa umesi onco aldangga futa holboburahv.
14. orho turi be gajifi ucume bufi ebitele jekini, muse dedume geneki.
15. gucuse ilicina, coko ilanggeri hvlafi abka gereme hamika, muse hudun aciha be icihiyafi, morin enggemu tohoro sidenede abka gereke dere.
16. te acime wajiha,boihoiji de acafi geneki.
17. boihoji age ume gashiyabuha seme gasara, be genembi.
18. bi aiseme gasambi, suwe gasarakv oci uthai joo kai.
19. erxehe be ehe serakv oci, amasi jidere erin de kemuni mini diyan de jifi tatareo.
20. mini sikse henduhe ere duleme genere doogan seibeningge de duibleci umesi sain oho, fe doogan be efulefi te gemu ocemleme undehen i sektehebi, tuttu bime baitalaha taibu tura inu nenehe ci labdu akdun juwan aniya sehe seme efujeme bahanarakv.
21. xun uttu den oho. juleri geli diyan akv, muse tere gaxan de genefi bele hvlaxame buda arame jefi geneki.
22. tuttu okini hefeli inu umesi yadahvxaha.
23. ere morin be gemu aciha ebubfi, olon be sulabume jora be sufi, emu be werifi, ere jugvn i dalbade sindame tuwakiyabufi orho be jekini,muse gemu ere gasan de dosifi bele fonjime geneki.
24. boihoji age, be jugvn yabure niyalma, ertele cimari buda, jetere unde, juleri diyan akv ofi cohome jifi, bele majige hvlaxame buda arame jeki sembi.
25. ai bele hvlaxara babi, meni buda urehebi, andase jefi duleme gene.
26. uttu oci inu ombi, damu sini araha buda komso ayoo.
27. hvwanggiyarakv aika komso ohode geli araci inc ombi.
28. dere be sinda, andase be ere elben i booi fejile tebufi buda uledu.
29. u untuhun buda bicibe ebitele jetereo.
30. se urehe sogi bicicgajifi andase de tukiye, akv oci mursa elu hasi bici gaju.
31. jai gvwa sogi akv, damu gidaha nasan hengke bi, andase de ulebuki.
32. ajige niyalma teni dere acame, uthai age i kesi be alifi buda ulebure de, ai gelhun akv elemangga ushambi.
33. gemu bahanambio bahanarakvn?
34. ere gese untuhun buda ai joboro, bi inu tulergi de tucifi yaburakvn, tule tucifi yabuci inu suweni beye adali kai.
35. age sini hendure gisun inu, tule yabume urehengge oci antaha be tuwarengge unjen, nure de amuran oci suktoho niyalma be hairambi kai.
36. sinci tulgiyen ge;i gucu bio?
37. emu gucu aciha be tuwakiyame morin sindahabi.
38. tuttu oci tere be omiholabumbio?
39. be jeke manggi tede majige, moro emke bureo.
40. meni sefu daci nomhon ofi, umesi sithvme tacibumbi.
41. suwe acare be tuwame gemu jefu, mini boode buda labdu bi, suwe jeke manggi, jai enculeme tamafi gama, suwe ume antahalara,elheken i hefeli ebiteli ebitele jefu.
42. be emgeri jeke be dahame ai manggaxara babi.
43. ebiheo? akvn?
44. be umesi ebihe, moro fila be bargiya.
45. tere emke morin tuwaSara gucu ertele buda jekekv, juse suwe encu buda xasiha be tamafi antaha be dahame genefi, tere gucu de tuwame ulebufi, jeke manggi tetun be bargiyafi gaju.
46. boihoji be ambula jobobuha.
47. umai sain jeterengge akv, damu emu erin i untuhun buda ulebuhe de ai jobobuha babi.
48. yadahvxara erin de emu angga jeterengge, ebihe de emu hiyase bele bahara ci wesihun, be yuyure kangkara nashvn, age gosime buda bufi ulebumbi, yargiyan i alibaharakv hukxeme ongorakv.
49. bi aika tulergi de geneci boo be hukxefi feliyembio? inu niyalmai boode genefi buda baime jembi, hendure balama mimggan bade antaha be saikan kundulefi unggirengge, tumem bsde gebu bahaki sehebi.
50. boihoji age ajige niyalma se ubade jifi ambula jobobuha gojime hala be inu fonjihakv, age sini hala ai?
51. mini hala jang, ere jang xe jang ni boo kai, age mini hala be fonjiha be dahame, sini hala be inu minde ala.
52. mini hala wang.
53. si aibide tehebi?
54. bi liyoodung hoton dirgi de tehebi.
55. age si aika baita bifi meni badr genehe manggi, ajige niyalma be waliyarakv oci, urunakv mini boode baime genereo.
56. bi generakv oci wajiha, aikabade geneme ohode, sini boo be baime genefi tuwanaraku doro bio?
57. tere gaxan de bi teike bele hvlaxame genehe bihe, mujakv sain niyalma be teisulefi, iniaraha beleni buda be mende ulebufi, geli niyalma takvrafi sinde enculeme benjibuhebi, si hacihiyame jefi moro fila be ere jui de afabufi gamakini.
58. gucu si morin be boxome gaju aciha be aciki, muse acire sidende tere inu buda jeme wajumbi.
59. ara ere morin ainu jafara de mangga?
60. daci uthai uttu kai, aika kemuni uttu ehe oci,ereci amasi sidereki, bi daruhai siderembihe, enenggi ongofi siderehekv, muse uhei geren xurdeme kaki.
61. je arkan seme jafaha.
62. age si moro fila gaifi boode gene.
63. suwe tuwa ai hvdun abka geli yamjiha, hiya diyan ubaci kemuni juwan babi, geneci isiname muterakv oho.
64. ere jugvn amargi ergi tere niyalmai boode genefi dedure babe baiki.
65. takasu muse aika kunggur seme geneci, tere booi niyalma urunakv niyalma geren sems eimeme deduburakv, suweni juwe niyalma ubade aciha be tuwame bisu, muse juwe nofi fonjime geneki.
66. boihoji age de dorolombi.
67. suwe ainara niyalma?
68. be jugvn yabure anda bihe, enenggi abka yamjifi sini boode dedure babe baime jihe.
69. meni boo hafirahvn niyalma tatara ba akv, si gvwa bade dedure babe baime gene.
70. ainara age be jugvn yabbure webe takambi, uthai sini nahan de Solo akvmembe deduburakv okini, ere dukai juleri sejen i boode membe emu dobori dedubuci antaka?
71. bi suwembe deduburakvngge waka, damu jurgan ci boo tome dukai fajiran de fafunlame bithe latuluhangge, dere eshun kenehunjecuke niyalma be deduburakv, suwe ai ba i niyalma, daci takara gucu geli waka, sain aha be ilgarakv adarame tatabumbi?
72. boihoji age be ehe niyalma waka, ajige niyalma liyoodung hoton dorgi de tehebi, si akdarakv oci gajiha doron gidaha temgetu bithe be tuwaci enderakv.
73. si liyoodung hoton dorgi ya bade tehebi?
74. ajige niyalma liyoodung hoton dorgi leose i amargi giyai dergi ergi de tahebi.
75. leose ci udu goro giyalabuhabi.
76. lesoe ci emu tanggv okson amargi giyai ulin i hvda tucire ba tere inu.
77. tere ulin i hvdai ba siningge?
78. inu.
79. julergi teisu juwe boo sidende, nurei puseli neihe lio halangga niyalma mini sain gucu si takambio?
80. tere mini adaki boo kai, adarame sarkv?
81. sini gisun be donjici umai kenehunjeci acara ba akv bicibe, boo unenggi hafirahhvn deduci ojorakv be ainara?
82. age si membe majuge gosicina, te Sun tuhefi abka yamjiha erin de, membe aibide genefi dedure babe baisu sembi, sain ocibe ehe ocibe membe emu dobori teile dedubu.
83. ere andase ainu uttu balai jamarambi, te jurgan ci dere eshun niyalma be ume halbubure seme, gaSan tokso koco wai ele bade isitala bireme ulhibume ciralame fafulame selgiyehebi, si udu liyoodung niyalma secibe bi akdaci ojorakv, suweni geren gucui arbun muru gisun hese be kimcici, nikan inu wakamanju inu waka, ainara niyalma be sarkv, bi adarame suwembe indebume dedubumbi, ere ucuri emu niyalmai boode geren antaha be dedubuhe bihe, tere antaha i dorgi de emu ukaka manju bihe turgunde, jurgan ci tatabuha boo be suwaliyame baicame isinjihabi, uttu de niyalma gemu holbobure de geleme, arsarakv niyalma be gelhun akv halburakv kai.
84. boihoji absi murikv, sain niyalma ehe niyalma be geli endembio? ere geren gucu gemu coohiyan i niyalma, ce jidere de dogon angga be tuwakiyafi kadalara jurgan, facuhvn be fafularengge ubaci geli cira, ese jidere de emke emken i kimcime getukeleme fonjifi, teni sindafi unggimbi, ce aikabade facuhvn niyalma songko muru getuken akv oci, adarame ubade isinjimbi, i temgetu bithe gaifi coohiyan ci morin be boxome beging ni baru hvdaxame genembi, i nikan i gisun be asuru gisureme muterekv bicibe, unenggi umai facuhvn niyalma waka.
85. uttu oci wajiha ume temxere, amargi nafirahvn sakda asiha labdu, emu bade deduciiha ojorakv, si xahvrun babe eimederakv oci, ere sejen i boode deduci antaka?
86. damu dedure babe bahaci uthai joo kai,geli ai xahvrun seme eimere babi.

Translation

1. 你们的地方有没有井？
2. 我们那里的井不像这里的井，这里的井都是用砖砌成的，最浅的有一丈深。我们那里的井是用石髑砌的，最浅的不及一丈，最多七八尺深。
3. 我们那里运水时，全是妇人把瓦盆顶在头上，各自在汲水的瓢上都栓著细绳子，像这里打水一样的打水。
4. 怎么那样打水呢？
5. 自古以来就是这样啊！
6. 你把这马牵回去，再牵别的来饮水。
7. 都饮完了。
8. 嗳哟！这样昏黑的地方到那里去出恭呢？
9. 我们到后山去出恭如何？
10. 我拿着马在这里，你去吧！
11. 我暂且不出恭，你不要在路旁出恭，明天被别人看见了，恐怕要骂唷！
12. 我们一人各牵两匹去，牢牢的栓好吧！
13. 这槽院很宽，栓的远一点，恐怕绳子扭结在一起。
14. 拿草豆来拌著给它们饱饱地吃，我们去睡吧！
15. 伙伴们起来吧！鸡叫了三遍了，天快亮了，我们赶快整理行李，在套了马鞍的工夫，天就亮了吧！
16. 现在整理完了，去见主人家吧！
17. 主人家阿哥不要抱怨我们糟踏，我们要走了。
18. 我为什么抱怨拟们，你们若不抱怨就好了。
19. 如果不以为招待不好，回来时还请来我的店住宿。
20. 我昨天说的就是这样走过的桥，比以前好多了，旧桥拆了，现在都铺了新板子，而且所用的梁柱也比以前牢多了，几十年不会坏。
21. 太阳这样高了，前面又没有店，我们到那村子去换米做饭吃了走吧！
22. 就那样吧！肚子很饿了。
23. 把这马的行李都卸下来，松一松肚带，解下嚼子，留下一个伙伴放在路旁看着马吃草吧！我们都进入这村去问米吧！
24. 主人家阿哥，我们是行路的人，直到现宰还没吃早饭，因前头没有店子，特意来相求，换些米做饭吃。
25. 还换什么米呢？我们的饭熟了，客人吃了过去吧！
26. 若是这样也使得，但你做的饭很少吧！
27. 不要紧，若少时再做也使得。
28. 把棹子放下，请客人们在这草棚底下坐下吃饭吧！
29. 虽然是淡饭，请吃饱吧！
30. 孩子们若有熟菜，端些来给客人们吃，没有的话，如有萝卜、生葱、茄子就拿来吧！
31. 再没有别的菜，只有腌咸的咸瓜，给客人们吃吧！
32. 小人才初次见面，就蒙受阿哥的恩点给饭吃，怎么敢反倒埋怨呢？
33. 都会 吗？
34. 像这样的淡饭有什么费事，我也不出外走吗？出外走时也和你们一样啊！
35. 阿哥你说的话很对，出外走熟者看客重，喜好喝酒者惜醉人。
36. 除你之外还有伙伴吗？
37. 有一位伙伴看行李放马。
38. 若是那样让他挨饿吗？
39. 我们吃了后带一点去给他，若有碗，请给一个吧！
40. 从这里盛出一碗带给那位伙伴吧！
41. 你们酌量都吃吧！我家里饭很多，你们吃了后再另外盛了带去吧！你们不要客气，慢慢的吃饱肚子吧！
42. 我们既已吃了，还有什么客气之处呢？
43. 吃饱了吗？
44. 我们很饱了，收拾碗碟吧！
45. 那一位看马的伙伴到现在还没吃饭，孩子们你们另外盛饭和汤跟着客人去，看着那位伙伴吃完收拾器皿带回来吧！
46. 太打扰主人了。
47. 并没有好吃的。只请吃了一顿淡饭，有什么打扰之处？
48. 饿时吃一口，强如饱时得米一斗，我们正饥渴时，阿哥眷爱给饭吃，实在感激不忘。
49. 我若出外时，能顶着房子走吗？也要投人家去寻饭吃，俗话说敬客千里，传名万里。
50. 主人家阿哥，小人们来此只顾打扰，姓也不曾问，阿哥你贵姓？
51. 我姓张，这是张社长家，阿哥既然问了我的姓，也告诉我贵姓吧！
52. 我姓王。
53. 你住在那里？
54. 我住在辽东城内。
55. 阿哥若有事到我们那里去时，如果不嫌弃小人的话，务请到我家里来。
56. 我若不去就罢了，倘若前往时，有不去找你家看你的道理吗？
57. 我方才到那村子去换米，遇到非常好的人，他请我们吃他自已做的现成饭，还打发人另外给你送来，你赶紧吃了把碗碟交给小孩带回去吧！
58. 伙伴你把马赶来驮上行李，我们驮载的工夫，他也吃完了饭。
59. 嗳哟！这匹马为什么这样难拿？
60. 原来就这样啊！倘若仍然这样坏时，以后还要绊著，我以前常绊著，今天忘了绊，我们大家一起包围吧！
61. 啊！好容易拿住了。
62. 阿哥你把碗碟带回家去吧！
63. 你们看，多么快天又晚了，从这里到夏店还有十里路，前往时已到不了。
64. 去投路北那人家找个住宿地方吧！
65. 且慢，倘若我们一齐蜂拥而去时，那家的人一定嫌人多不肯让我们住宿，你们两人留在这里看行李，我们两个去问吧！
66. 给主人阿哥行礼。
67. 你们是做什么的人？
68. 我们是行路的客人，今日天晚了，来府上找个住宿的地方。
69. 我们的房子窄，没有别人住宿的地方，你们到别的地方寻找住宿的地方吧！
70. 怎么办呢？阿哥我们是行路的人，认得谁呢？就是你的炕没有空位不让我们住宿吧，这门前的车房里让我们住宿一夜如何？
71. 我不是不让你们住宿，只是部院于每家门墙粘贴禁令，面生可疑之人不让他住宿。你们是那里的人，又不是原来认识的朋友，怎么不分好坏让你们住宿呢？
72. 主人家阿哥，我们不是坏人，小人住在辽东城内，你若是不信时，看看拿来盖印的证件，不会错。
73. 你住在辽东城内什么地方呢？
74. 小人住在辽东城内楼阁北街东边。
75. 离楼阁有多远？
76. 你带这马和葛布到京城去卖了之后，还要买些什么货物带回朝鲜地方去卖？
77. 那杂货铺是你的吗？
78. 是。
79. 面对南边隔着两家开酒店姓刘的人是我的朋友，你认识吗？
80. 他是我的邻居怎么会不知道？
81. 听了你的话，虽然并无可疑之处，但房子委实狭窄，不能住宿怎么办呢？
82. 阿哥你可怜我们一点吧！现在是日落天黑的时候，要我们到那里去找寻住处呢？好也罢坏也罢，只让我们住一夜吧！
83. 这些客人为什么这样胡闹，现在部院对各村庄偏僻地方都遍颁禁令不得容留面生的人，你虽说是辽东人，我不能相信，察看你们各位伙伴的模样语调，也不是汉人，也不是满人，不知道是做什么的人，我怎么敢留你们住宿呢？近来有一个人家，让各位客人住宿，那些客人内因为有一个逃走的满人，部院把流住的人家一齐来调查，因此人都怕被牵连，岂敢容留平城一点儿也不知道的人啊！
84. 主人家好生固执，好人坏人还会错吗？这几位伙伴都是朝鲜人，他们来时守渡口的官司禁乱比这里还严，这些人来时一个一个仔细盘问了才放行。他们若是乱人来历不明时怎么到此地来，他携带证件从朝鲜赶马往北京去做买卖，他虽然不会说汉语，但委实并不是乱人。
85. 若是这样就行了，不要争执，后炕狭窄，老少又多，不能住在一处你不嫌冷的话，在这车房住宿如何？
86. 只要得到住宿的地方就罢了啊！还嫌什么冷？

References

• The text for this lesson was taken from: 中华民国满族协会网站 http://www.manchusoc.org/contents/language.htm.

第19节课 - 选读 7 ---- 返回首页 ---- 第21节课 - 选读 9